Door te zweten kan het paard zijn lichaamstemperatuur reguleren. Voornamelijk tijdens intensieve activiteit, zoals trainingen of wedstrijden, zweten paarden vaak meer omdat in combinatie met de omgevingstemperatuur de lichaamstemperatuur verhoogd. Wanneer paarden voor een langere periode zweten raken ze voornamelijk vocht en elektrolyten kwijt. Omdat elektrolyten belangrijke functies hebben in het lichaam, zoals het onderhouden van de vochtbalans, is het daarom van belang om het paard te voorzien van genoeg elektrolyten middels het voer om uitdroging te voorkomen.
Elektrolyten zijn elektrisch geladen mineralen die onder andere van belang zijn voor de vochthuishouding, zenuwimpulsen en spiersamentrekkingen 1. De belangrijkste elektrolyten in het lichaam zijn Natrium, Kalium ,Chloride, Magnesium en Calcium.
Natrium, Kalium en Chloride zijn de voornaamste elektrolyten die effect hebben op de distributie van water in het lichaam 2. De juiste verhouding van deze elektrolyten in het lichaam is van belang voor het onderhouden van een gunstige cellulaire en extracellulaire omgeving 2. Natrium en Kalium zijn beiden kationen (positief geladen elektrolyten) en Chloride is een anion (negatief geladen elektrolyten) en zijn verantwoordelijk voor het onderhouden van het zuur-base evenwicht in het lichaam en het reguleren van osmose 2,3. Natrium en Chloride worden beiden voornamelijk in extracellulair vloeistof gevonden terwijl Kalium in de cellen voorkomt, voornamelijk in spierweefsel 2. Kalium is daarnaast ook van belang voor zenuwsignalen en spiersamentrekkingen.
Elektrolyten zorgen er onder andere voor dat het vochtgehalte in balans blijft en voorkomt hierdoor uitdroging van het lichaam 4. Wanneer het paard in rust is, is het vochtbalans en elektrolyten balans in homeostase. Wanneer het paard actief begint te bewegen genereerd het lichaam van het paard een hoop warmte wat resulteert in een verhoging van de lichaamstemperatuur 5. Als de omgevingstemperatuur lager is dan de lichaamstemperatuur van het paard, kan het paard warmte afstaan aan de omgeving door middel van verdamping van vocht op de huid, ofwel door te zweten 6,7. Zoals eerder benoemd, verliest het paard vocht en elektrolyten door te zweten 8. Hoe langer de lichaamstemperatuur verhoogd is hoe meer het paard zweet en hierdoor dus meer vocht en elektrolyten verliest. Als de omgevingstemperatuur hoger is dan de lichaamstemperatuur van het paard, dus bij temperaturen boven de 36 ̊C, zal het paard meer zweten maar koelt het lichaam niet af omdat het lichaam de warmte niet kwijt kan aan de omgeving 7. Het is daarom in deze omstandigheden extra van belang om het paard van voldoende water en elektrolyten te voorzien.
Zeyner et al. (2014) heeft middels onderzoek een score systeem ontwikkeld waarmee wordt geschat hoeveel liter zweet het paard verliest door middel van activiteit. Het score systeem bevat 5 scores en de hoeveelheid zweet die verloren gaat wordt geschat tussen 1 en 18 liter. Hierdoor kan men anticiperen hoeveel vocht en elektrolyten het paard na de training of wedstrijd nodig heeft om de vochtbalans te onderhouden. Dit onderzoek is echter uitgevoerd met een omgevingstemperatuur gelijkwaardig aan kamertemperatuur en de trainingen waren laag of gemiddeld intensief voor de paarden. Andere omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat het paard juist meer of minder gaat zweten.
Doordat het paard zweet en er vocht en elektrolyten uit het lichaam verloren gaan, daalt de zuur-base balans in het lichaam. Om deze verliezen te compenseren kan het lichaam ervoor zorgen dat de opname van elektrolyten vanuit het spijsverteringsstelsel toeneemt 9. Daarnaast zorgen de nieren ervoor dat als er niet genoeg elektrolyten vanuit het spijsverteringsstelsel worden opgenomen er minder vocht, Natrium en Chloride verloren gaat via de urine 9.
Voldoende ruwvoer en vezels in het dieet van het paard hebben onder andere een invloed op de vochtbalans in het lichaam van het paard. Warren et al. (1999) onderzocht het effect van een vezelrijk dieet op de wateropname en het vochtgehalte in de darmen. Hieruit blijkt dat een vezelrijk dieet ervoor zorgt dat paarden regelmatiger drinken en meer vocht opnemen. Daarnaast houden de darmen, door de hoeveelheid ruwvoer en de vochtopname, meer vocht vast wat een positief effect kan hebben op de vochtbalans wanneer het paard actief begint te bewegen en te zweten.
Zoals eerder benoemt is het van belang om het paard te voorzien van voldoende elektrolyten via het dieet. Een elektrolyten tekort door overmatig zweten maar geen toegang tot elektrolyten om de verliezen aan te vullen kan bijvoorbeeld leiden tot uitdroging, vermoeidheid, terug kerende spier spasmen, maagzweren, koliek, neurologische stoornissen en in ernstige gevallen rhabdomyolyse (overmatig en versneld afbraak van spierweefsel) 11,12. Voldoende ruwvoer en eventueel krachtvoer voorziet het paard van de nodige elektrolyten als het paard in rust is of wanneer het paard weinig zweet wegens een koelere omgeving of laag intensieve activiteit. Dit is echter niet voldoende wanneer het paard door te zweten een hoge concentratie elektrolyten verliest. Daarom wordt het aangeraden om voedingssupplementen die de nodige elektrolyten bevatten aan het rantsoen toe te voegen. Dit kan worden gedaan een uur voor de training, wedstrijd of transport of erna om de verliezen weer aan te vullen 1. De meeste elektrolyten supplementen worden gemengd met het drinkwater zodat het paard voldoende vocht en elektrolyten op kan nemen ter hydratatie of worden toegevoegd aan het voer.
Synovium Electrolytes Q, uit de supplementen lijn van Synovium, is een voedingssupplement dat kan worden toegevoegd aan het rantsoen om de elektrolyten balans in evenwicht te brengen nadat het paard gezweet heeft.
Referenties
1. Lindinger, M. I. (2022). Oral Electrolyte and Water Supplementation in Horses. Veterinary Sciences, 9(11): 1-13.
2. Coenen, M. (2013). Chapter 10 - Macro and trace elements in equine nutrition. In: Geor, R.J., Harris, P.A., & Coenen, M., (Eds.). Equine Applied and Clinical Nutrition. Saunders Elsevier: China.
3. Groenendyk, S., English, P. B., & Abetz, I. (1988). External balance of water and electrolytes in the horse. Equine Veterinary Journal, 20(3): 189–193.
4. Waller, A. P., Heigenhauser, G. J. F., Geor, R. J., Spriet, L. L., & Lindinger, M. I. (2009). Fluid and electrolyte supplementation after prolonged moderate-intensity exercise enhances muscle glycogen resynthesis in Standardbred horses. Journal of Applied Physiology, 106: 91–100.
5. Lindinger, M. I. (2008). Sweating, dehydration and electrolyte supplementation: Challenges for the performance horse. European Equine Health and Nutrition Congress, 28-45.
6. Zeyner, A., Romanowski, K., Vernunft, A., Harris, P., & Kienzle, E. (2014). Scoring of sweat losses in exercised horses - a pilot study. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 98(2): 246–250.
7. Jenkinson, D. M., Elder, H. Y., & Bovell, D. L. (2006). Equine sweating and anhidrosis Part 1-equine sweating. Veterinary Dermatology, 17(6): 361-392.
8. Assenza, A., Bergero, D., Congiu, F., Tosto, F., Giannetto, C., & Piccione, G. (2014). Evaluation of serum electrolytes and blood lactate concentration during repeated maximal exercise in horse. Journal of Equine Veterinary Science, 34(10): 1175–1180.
9. Coenen, M. (2005). Exercise and stress: Impact on adaptive processes involving water and electrolytes. Livestock Production Science, 92(2): 131–145.
10. Warren, L. K., Lawrence, L. M., Brewster-Barnes, T., & Powell, D. M. (1999). The effect of dietary fibre on hydration status after dehydration with frusemide. Equine Veterinary Journal. Supplement, 30:508–513.
11. Fowler, M. E. (1979). Exhausted Horse Syndrome. Journal of the South African Veterinary Association, 85-86.
12.Walker, E. J., & Collins, S. A. (2017). The effect of exercise intensity and use of an electrolyte supplement on plasma electrolyte concentrations in the standardbred horse. Canadian Journal of Animal Science, 97(4): 668–672.
Comentarios