Vitaminen en mineralen zijn essentieel voor verschillende metabolische processen in het lichaam en zijn onder andere van belang voor de groei en het onderhoud van het lichaam. Een gebalanceerd dieet zorgt ervoor dat het rantsoen voldoende vitaminen en mineralen bevat om het paard van zijn behoeften te voorzien.
Vitaminen zijn organische bestandsdelen waarvan een kleine hoeveelheid vereist is voor metabolische processen en vitale functies in het lichaam (zie tabel 1). Een aantal vitamines kan het lichaam zelf produceren. Echter, kan het lichaam het merendeel niet zelf produceren of is het niet in staat om de voldoende te produceren om aan de behoeften van het lichaam te voldoen 1. Daarom is het belangrijk dat het dieet van het paard genoeg vitaminen bevat. Vitaminen kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën: In vet oplosbare vitamines of in water oplosbare vitamines. Vitamines A, D, E en K zijn in vet oplosbaar in tegenstelling tot vitamines B en C die in water oplosbaar zijn 2. In vet oplosbare vitamines kunnen alleen worden opgenomen door het lichaam wanneer er vet moleculen aanwezig zijn in het spijsverteringstelsel 3. Wanneer de hoeveelheid in vet oplosbare vitamines vanuit het dieet de behoeften overschrijdt, wordt het overschot opgeslagen in de lever 4. Hierdoor is het niet nodig om deze vitamines dagelijks in grote hoeveelheden aan het dieet toe te voegen. Doordat vitamines B en C in water oplossen, wordt een overschot aan deze vitamines uitgescheden via de urine van het paard 3. Hierdoor is het van belang om deze vitamines juist wel dagelijks in de juiste hoeveelheden toe te voegen aan het rantsoen.
Tabel 1 Vitaminen hebben ieder een belangrijke functie in het lichaam en zijn daarom onmisbare nutriënten in het rantsoen van het paard. Een overschot of tekort heeft daarom ook gevolgen voor de gezondheid van het paard.
Vitamine | Functie |
Vitamine A | Ondersteunt de gezondheid van de ogen, voorplantingssysteem en de gezondheid van de botten, spieren en de huid. |
Vitamine B (complex) | Ondersteunen de hoeven, huid en vacht, het zenuwstelsel, vertering, productie van enzymen en energie metabolisme. |
Vitamine C | Functioneert als antioxidant in het lichaam en is belangrijk voor de productie van Collageen. |
Vitamine D | Reguleert Calcium en Fosfor homeostase in het lichaam, ondersteunt botten, tanden en immuunsysteem. |
Vitamine E | Functioneert als antioxidant in het lichaam en ondersteunt de spieren, lever, immuunsysteem en voorplantingssysteem. |
Vitamine K | Ondersteunt het immuunsysteem, de botten en energie productie. |
Mineralen zijn voedingsstoffen die essentieel zijn voor een gebalanceerd dieet. Net zoals vitaminen hebben mineralen belangrijke functies in het lichaam (zie tabel 2). Aan de hand van de hoeveelheid die vereist is in het rantsoen van het paard worden mineralen verdeeld in macro en micro mineralen 5. Micro mineralen zijn ook beter bekend als sporenelementen (zie tabel 3). Van deze mineralen is een lagere hoeveelheid vereist in het lichaam in vergelijking tot de macro mineralen 6. De mineralen Calcium, Fosfor, Magnesium, Kalium, Natrium en Chloride worden gezien als macro mineralen en dienen in gram per dag aan het dieet te worden toegevoegd 7. De mineralen Ijzer, Koper, Zink, Mangaan, Cobalt, Selenium en Jodium zijn in milligrammen per dag vereist en worden daarom ook wel sporenelementen genoemd 8. Daarnaast functioneren de mineralen Natrium, Kalium, Chloride, Magnesium en Calcium als de belangrijkste elektrolyten in het lichaam die het vochtgehalte in balans houden en uitdroging voorkomen 6. Voor meer informatie over de functie van elektrolyten in het lichaam verwijs ik u graag door naar de blog “Het Belang en de Functie van Elektrolyten in Paardenvoeding”.
Tabel 2 Net zoals vitamines hebben mineralen ook essentiële functies in het lichaam en is het van belang dat het paard voldoende mineralen binnen krijgt via het dieet. Mineralen worden onderverdeeld in micro en macro mineralen. Macro mineralen worden in grammen per dag vereist.
Mineralen | Functie |
Calcium | Belangrijk component voor de gezondheid en kwaliteit van de botten. Ondersteunt spiersamentrekkingen. |
Fosfor | Belangrijk component voor sterke botten en de productie van energie. |
Magnesium | Ondersteunt het zenuwstelsel en ontspannen van de spieren. Belangrijk component voor de gezondheid van de botten. |
Kalium | Functioneert als elektrolyt. Ondersteunt het aanspannen en ontspannen van de spieren. Belangrijk voor het geleiden van zenuwimpulsen. |
Natrium | Functioneert als elektrolyt. Belangrijk component voor het zenuwstelsel en het vervoer van glucose tussen cellen. |
Chloride | Functioneert als elektrolyt. Ondersteunt het zenuwstelsel. |
Tabel 3 Sporenelementen, ofwel micro mineralen, zijn mineralen die in milligrammen per dag zijn vereist. Ook sporenelementen zijn onmisbaar voor het lichaam en hebben belangrijke functies.
Sporenelement | Functie |
Ijzer | Is van belang voor het zuurstof vervoerende eiwit hemoglobine. |
Koper | Belangrijk onderdeel voor ijzer metabolisme en energie, keratine enzymen productie. |
Zink | Belangrijk onderdeel voor de vorming van enzymen en eiwitten. Ondersteunt het immuunsysteem. |
Mangaan | Belangrijk onderdeel voor de vorming van chondroïtine sulfaat en is betrokken bij het metaboliseren van betten en koolhydraten. |
Kobalt | Component voor de productie van vitamine B12. |
Selenium | Ondersteunt gezonde spieren, het immuunsysteem en mindert oxidatieve stress in het lichaam. |
Jodium | Belangrijk component voor het de synthese van schildklier hormoon, voortplantingssysteem en normale fysiologische functies. |
De exacte hoeveelheid vitaminen en mineralen in ruwvoer is onbekend. Daarnaast kan dit variëren per ieder nieuw pak of het soort ruwvoer dat gevoerd wordt. Onderzoeken en analyses tonen aan dat alleen ruwvoer het paard niet voorziet van voldoende vitaminen en mineralen om aan de dagelijkse behoeften te voldoen 9. Dagelijkse nutriënt behoeftes verschillen per ieder individueel paard en hangen af van factoren zoals het lichaamsgewicht, de mate van activiteit, de leeftijd en de algemene gezondheid van het paard 10. Een paard dat intensief beweegt heeft een hogere vitamine en mineralen behoeften ten opzichte van een paard dat dagelijks minder intensief beweegt. Om het paard van een gebalanceerd dieet te voorzien wordt het rantsoen daarom aangevuld met krachtvoer of een vitaminen en mineralen supplement om aan deze individuele behoeften te kunnen voldoen.
Krachtvoer en supplementen worden zo geformuleerd dat deze voldoende vitaminen en mineralen bevatten om aan de behoeften van het paard te voldoen. Als er daarom aan de voer voorschriften van de producent wordt voldaan is de kans op een tekort of overschot aan vitaminen en mineralen klein. Het kan voorkomen dat door overmatig voeren van krachtvoer of het voeren van krachtvoer in combinatie met een vitaminen en mineralen supplement, de behoeften van het paard worden overschreden. Andersom kan het ook voorkomen dat een paard alleen van ruwvoer wordt voorzien wat onvoldoende vitaminen en mineralen bevat. Daarnaast bevat vers gras veel vitaminen en mineralen waardoor een tekort kan ontstaan in de winter wanneer het dieet veranderd en er minder vers gras beschikbaar is voor het paard. Een tekort of overschot kan gevolgen hebben voor de gezondheid van het paard en resulteren in een negatief effect in plaats van een positief effect 2,6. Het is daarom van belang om bij twijfel of je paard voldoende vitaminen en mineralen binnen krijgt, advies te vragen aan een nutritionist die een rantsoen berekening kan maken en advies geeft op basis van ieder individueel paard.
Synovium Prefit is een vitaminen en mineralen supplement, geformuleerd ter ondersteuning van een gebalanceerd rantsoen. Het supplement bevat een uitgebalanceerde samenstelling van hoogwaardige vitaminen en mineralen.
Referenties
1. Manthe, B.N., & Youngs C.R. (2013) An Overview of Vitamin Requirements of the Domestic Horse. Journal of Natural Resources and Life Sciences Education, 42(1): 179.
2. Zeyner, A., & Harris P. A. (2013) Chapter 9 - Vitamins. In: Geor, R.J., Harris, P.A., & Coenen, M., (Eds.). Equine Applied and Clinical Nutrition. Saunders Elsevier: China.
3. Stevens, S. L. (2021) Fat-Soluble Vitamins. Nursing Clinics of North America, 56(1): 33-45.
4. Sankar, R., Ravisankar, P., Reddy, A. A. (2015) The Comprehensive Review on Fat Soluble Vitamins. Journal of Pharmacy, 5(11): 12-28.
5. Tako, E. (2019) Dietary Trace Minerals. Nutrients, 11(11): 1-3.
6. Coenen, M. (2013) Chapter 10 - Macro and trace elements in equine nutrition. In: Geor, R.J., Harris, P.A., & Coenen, M., (Eds.). Equine Applied and Clinical Nutrition. Saunders Elsevier: China.
7. Pagan, J. (2001) Micromineral Requirements in Horses. In: Advances in Equine Nutrition. 2nd Edition. Nottingham University Press: Nottingham.
8. Pagan, J. (2001) Marcominerals - Calcium, Phosporus and Magnesium. In: Advances in Equine Nutrition. 2nd Edition. Nottingham University Press: Nottingham.
9. Harris, P. A., Coenen, M., Frape, D., Jeffcott, L. B., Meyer, H. (2006) Chapter 3 - Equine Metabolic Diseases. In: T The Equine Manual 2nd Edition. Saunders Ltd: United States.
10. Ellis, A. D. (2013). Chapter 5 - Energy systems and requirements. In: Geor, R.J., Harris, P.A., & Coenen, M., (Eds.). Equine Applied and Clinical Nutrition. Saunders Elsevier: China.
Comentarios